„Lęk u dzieci” – pomoc dla rodziców

„Lęk u dzieci” – pomoc dla rodziców

Wiadome jest, że osobami, które pomagają młodym ludziom w radzeniu sobie z trudnościami dotyczącymi lęku, są głównie specjaliści (psycholog, psychiatra, psychoterapeuta). Jest to fakt, szczególnie gdy problem ma już duże natężenie i uniemożliwia dziecku normalne, codzienne funkcjonowanie. Zanim jednak nastąpi taki stan, rodzice zazwyczaj widzą narastanie lęku i jego pierwsze objawy. Próbują wtedy pomóc dziecku na znane im sposoby, co nie zawsze odnosi pożądany skutek. Rodzi to frustrację, a nawet złość na siebie i dziecko. To, co przeżywa młody człowiek, czyli lęk i związane z tym cierpienie psychiczne, nie jest winą ani jego samego ani rodziców. Ważne jest za to jak najwcześniejsze wsparcie dziecka w jego trudnościach i zastosowanie odpowiednich technik. Taką właśnie propozycję stanowi recenzowana przeze mnie pozycja, autorstwa R. Rapee, A. Wignall, S. Spence, V. obham i H. Lyneham “Lęk u dzieci. Poradnik z ćwiczeniami” WUJ, skierowana bezpośrednio do rodziców dzieciaków cierpiących z powodu lęków. 

 

Książka stanowi adaptację profesjonalnych programów terapeutycznych. Jest to jednak na tyle przystępna forma, że rodzice samodzielnie mogą uczyć swoje dzieci technik radzenia sobie z lękiem. Ten przewodnik, poprzez łączenie w sobie elementów teorii i ćwiczeń, pozwala na nabywanie nowych umiejętności, przydatnych, gdy pojawia się lęk. Każdy rozdział zawiera istotne informacje dla rodziców, które powinni sobie przyswoić zanim podejmą temat ze swoimi dzieciakami, a także odpowiednie ćwiczenia dla tych ostatnich. 

 

 Autorzy podpowiadają rodzicom reguły, jakimi powinni się kierować podczas wspierania swoich pociech, między innymi systematyczność, cierpliwość czy zaangażowanie obydwojga rodziców. Mówią również o tym czego można spodziewać się po tym programie, a mianowicie:  

  1. Problem nie rozwiąże się w kilka tygodni,  
  2. Przed ukończeniem programu zauważą zmiany w funkcjonowaniu dziecka,  
  3. Postęp będzie dokonywał się na zasadzie dwa kroki do przodu i jeden do tyłu 
  4. Łatwiej opanować lęki specyficzne i konkretne niż ten uogólniony,  
  5. Dziecko będzie musiało ćwiczyć nowo nabyte umiejętności również po zakończeniu programu.  

 

Co warte podkreślenia, program nie ma na celu całkowitej eliminacji lęku (co jest niemożliwe), który jest całkiem naturalny i potrzebny. Ma on przede wszystkim za zadanie obniżyć poziom jego odczuwania do takiego, z którym poradzi sobie dziecko.  A jakie konkretne treści znajdziemy w środku książki? 

 

Na początku rodzice odnajdą ogólne wyjaśnienia czym jest lęk i po co w ogóle istnieje, skąd się bierze, jak również w jaki sposób wpływa na dzieci. Dowiedzą się również najważniejszych informacji na temat najpowszechniejszych lęków i ich istoty, co sprawi, że zrozumieją ich naturę, dzięki czemu będzie łatwiej im pomóc ich własnym dzieciom. Odnajdą przystępnie przedstawione informacje na temat zależności uczuć, myśli i zachowania; jak interpretacje determinują poglądy i myśli, wpływając na uczucia dotyczące danej sytuacji, w związku z czym mogą powodować nierealistyczne przypuszczenia. Co szczególnie pomocne, przeczytają również o umiejętnościach i strategiach, które można wykorzystać w nauce kontrolowania własnego lęku, między innymi: 

  • myślenia detektywistycznego (a po opanowaniu go w pełni stosowania jego skróconej formy),  
  • drabinek prostych (będących ustrukturyzowanymi planami pokonywania poszczególnych lęków) lub bardziej skomplikowanych (odnoszących się do bardziej nieuchwytnych lęków) oraz w jaki sposób pokonywać trudności przy nich się pojawiające, 
  •  zapobiegania reakcji lub ekspozycję.  

Oprócz strategii, niezwykle ważne są umiejętności społeczne oraz asertywność. To dzięki nim dziecko może sobie radzić w społeczeństwie: zawierać przyjaźnie, dochodzić swoich praw, prosić o pomoc. Również ten temat w skondensowany sposób został omówiony w tej książce.  

 

 

Istotną zaletą tej pozycji jest przedstawienie prawdziwych historii dzieci, które borykały się z lękiem i skorzystały z technik zawartych w książce, odnosząc przy tym sukces. Pomoże to rodzicom zobaczyć nadzieję na to, że mogą pomóc swoim dzieciom. Omówienie strategii wychowawczych stosowanych w kontekście zachowania lękowego dziecka (na przykład podpowiadanie dziecku, jak powinno się konkretnie zachować, omawianie dokładnie tego, co czuje lub ignorowanie lęku dziecka) i ocena ich skuteczności jest kolejnym ważnym aspektem, poruszanym w książce. Dzięki temu rodzice dokonują autorefleksji i mają szansę dostosować swoje oddziaływania do tych bardziej skutecznych. Jedyne, czego osobiście nie stosowałabym jako odpowiedzi na zachowania nieposłuszne (odróżniane od lękowych) to tzw. „stanie w kącie” (odesłanie w nudne miejsce, „karny jeżyk” w celu samodzielnego uspokojenia się dziecka) jako forma dyscyplinowania – jak już kiedyś wam pisałam jestem zwolenniczką pozytywnej dyscypliny, co automatycznie wyklucza się z takim podejściem.  

 

Chociaż książka jest pewnego rodzaju poradnikiem samopomocowym, to zaleca się (z czym się absolutnie zgadzam) skorzystanie minimum raz z konsultacji z psychologiem w celu oceny, czy dziecko może być prowadzone przez rodziców, czy jego stan jest na tyle poważny, że to terapeuta powinien z nim pracować. Ponadto regularny kontakt ze specjalistą motywuje do trzymania się programu i jego założeń, jak również wzmacnia wiarę we własne siły. 

 

Ciekawym, darmowym dodatkiem, są ćwiczenia dostępne na stronie www, zawierające treści poruszane w książce. Można je ściągnąć po wpisaniu hasła znajdującego się w książce. Pewną trudność może stanowić jedynie fakt, że treść tych ćwiczeń jest w pełni w języku angielskim. 

 

 

“Lęk u dzieci” stanowi kolejną pozycję w tej tematyce, którą miałam okazję poznać. Od innych książek różni ją bezpośrednie skierowanie do rodziców, przeplatanie sporej ilości teorii z praktyką, zarówno skierowaną do rodziców, jak również do dzieci. Może stanowić ciekawe urozmaicenie pracy w tym obszarze dla specjalistów zajmujących się na co dzień tematyką lęku. 

 

Grafiki w formacie pdf są dostępne tutaj: KLIK!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Powrót na górę

Kontynuując przeglądanie strony, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookies. więcej informacji

Aby zapewnić Tobie najwyższy poziom realizacji usługi, opcje ciasteczek na tej stronie są ustawione na "zezwalaj na pliki cookies". Kontynuując przeglądanie strony bez zmiany ustawień lub klikając przycisk "Akceptuję" zgadzasz się na ich wykorzystanie.

Zamknij