„Dialog motywujący to oparty na współpracy sposób prowadzenia rozmowy, służący umocnieniu u osoby jej własnej motywacji i zobowiązania do zmiany’. Już wstępna definicja utwierdza mnie w przekonaniu, że ta forma porozumiewania się jest dla mnie jak najbardziej do przyjęcia w szkole. Myślę, że się ze mną zgodzicie gdy napiszę, że dzieciaki często przychodzą do nas, szkolnych dorosłych, z oczekiwaniem pomocy i niejednokrotnie PORADY. Porady, która ZA NICH rozwiąże problem. Okej, to rodzi pokusę bycia „wszechmądrym” „niezastąpionym” czy „potrzebnym”, jednak, jak się już nieraz przekonałam, lepiej dać dziecku wędkę niż rybkę, gdyż jeśli pomysł na zmiany nie pochodził od młodego człowieka lub nie był z nim w pełni przepracowany oraz świadomie zaakceptowany, to niestety spełzł na niczym. Nasz uczeń musi „poczuć” tę myśl, zmianę, pomysł. Po drodze mogą się zdarzyć sytuacje, kiedy mimo chęci zmiany, pojawią się trudności. Są to różne czynniki, między innymi zmieniająca się gotowość ucznia, obejmująca przede wszystkim ambiwalencję dotyczącą podjęcia kroków do zmiany , czy też nasz, dorosłych, odruch naprawiania, który jest dyktowany chęcią pomocy, jednak w rezultacie sprawia, że nasz uczeń (klient) odpycha nas, bo to my „za bardzo” chcemy. Co zrobić, aby nie przesadzić w motywowaniu i zachęcić młodego człowieka do podjęcia działania? Wykorzystać dialog motywujący.
Dialog motywujący daje nam swoją filozofię (partnerstwo, akceptację, troskę oraz wsparcie) oraz narzędzia, które mogą nam pomóc w wydobywaniu języka zmiany i podtrzymania, czyli tych myśli, sądów, a ostatecznie zwrotów językowych, które zwiększają prawdopodobieństwo, że nasz uczeń / klient zrobi to, o czym pozytywnie wypowiada się podczas dialogu z nami. Dzięki płynnemu przechodzeniu przez 4 procesy (angażowanie, ukierunkowywanie, wywoływanie i planowanie) mamy szansę wspólnie z młodym człowiekiem odkrywać drogę zmiany, jednocześnie konfrontując się z różnymi jej aspektami. Ważne, aby droga ta była tańcem – zgodnym współdziałaniem mającym na celu dobro drugiego człowieka, a nie zapasami, w której jedna strona próbuje dominować. To ostatnie podejście będzie powodować niezgodę, a ostatecznie odsunięcie w czasie potencjalnie ważnych zmian.
To wszystko, o czym mówi dialog motywujący, jest mi bardzo bliskie i sprawia, że po początkowych rozdziałach mam ochotę zagłębiać się dalej. Nie tylko ze względu na prosto pisaną teorię, ale przede wszystkim dzięki wielu ćwiczeniom, które dotyczą rozwijania własnego warsztatu pracy. Na to wskazuje zresztą podtytuł książki „Podręcznik praktyka z ćwiczeniami”. Chciałabym wam pokazać jak najwięcej treści, jednak ze względu na mnogość praktycznych aspektów ograniczę się do kilku. Będę do was z nimi wracać, tak jak będę wracać do książki, gdyż to nie jest typ lektury, którą czyta się raz i zostawia: to typ, do której się wraca i praktykuje.
Dzisiaj na zachętę ćwiczenie, które pozwoli wam przypomnieć sobie o waszych wartościach i zastanowić się nad nimi w kontekście pracy z uczniami. Mam nadzieję, że przyniesie wam ono sporo pożytku.
A dla zainteresowanych mam jeszcze parę informacji z technicznego punktu widzenia:
Książka podzielona jest na cztery części, zgodnie z czterema procesami Dialogu Motywującego (angażowanie, ukierunkowywanie, wywoływanie i planowanie). Każda z nich zawiera jego krótki opis, a następnie możemy skupić się na zadaniach dających okazję do wprowadzania go w życie.
Struktura rozdziałów jest przejrzysta, osadzona w podtytułach, które organizują treści. We „Wstępie” odnajdziemy konkretny przykład, który opiera się rzeczywistych wymianach, dzięki czemu czytelnik może wyobrazić sobie konkretny przykład i zastanowić się co można byłoby zrobić w danej sytuacji. „Głębsze Spojrzenie” wprowadza nas w podstawy teoretyczne danego rozdziału. Z kolei w „Test – sprawdź swoją wiedzę!” mamy okazję utrwalić poznane wiadomości. „W praktyce” opowiada o zastosowaniu danej umiejętności. „Wypróbuj to” zachęca nas do prowadzenia ćwiczeń, żebyśmy mogli osiągnąć biegłość w każdym z elementów Dialogu Motywującego, szczególnie jeśli chodzi o ćwiczenia z drugim człowiekiem – o tym traktują zadania w „Praca z partnerem”. „Inne myśli” stanowią zakończenie, w którym odnajdziemy refleksje, jakie autorowi trudno było dopasować do innych części. Wszystko to stanowi spójną całość, dzięki czemu możemy powracać do różnych momentów rozdziałów, jak również poruszać się swobodnie po całych częściach.