Mózg jako plastyczna maszyna

Mózg jako plastyczna maszyna

Mózg jest niesamowitą, plastyczną maszyną, którą można kształtować poprzez odpowiednie nawyki i „przeprogramowywanie”. Aby osiągać optymalny poziom dobrostanu psychicznego należy poświęcać świadomy wysiłek mentalny na rzecz rozwoju osobistego, jak również działać na rzecz radzenia sobie z trudnymi odczuciami, między innymi lękiem, paniką lub zamartwianiem się. W drodze do homeostazy ważne jest pozytywne nastawienie, zaangażowanie i dostrzeganie korzyści, jakie dzięki temu mogą potencjalnie nastąpić. Najpierw jednak należy mieć jakiś plan, strategię, jak zadbać o swój mózg, żeby  miał on chęć na jakiekolwiek zmiany. Jak to zrobić? Zajrzeć do „Przeprogramuj swój mózg. Jak poradzić sobie z lękiem, paniką i zamartwianiem się dzięki technikom poznawczo – behawioralnym, neuronauce i uważności”.

 

 

Wyżej wspomniana pozycja jest przede wszystkim skierowana do nastolatków, jednak uważam, że każda książka dla młodzieży niesie ważne treści również dla osób dorosłych, gdyż pozwala im spojrzeć na trudności nastolatków z ich perspektywy, jak również uproszczony język psychologiczny zachęca do zgłębiania tematów terapeutycznych. Kiedy więc wchodzimy w szczegóły „Przeprogramuj swój mózg” zauważymy, że przede wszystkim jest on praktyczny. Opiera się na protokołach terapii poznawczo – behawioralnej, dzięki czemu już od początku mamy poczucie, że jest skuteczny w pracy nad wymienionymi w podtytule treściami. Kolejnym atutem jest fakt, że informacje i propozycje ćwiczeń zawartych w tej książce opierają się na neuronauce, co sprawia, że treści łatwiej dopasowują się do specyficznego okresu życia, jakim jest dorastanie. Usystematyzowanie rozdziałów pomaga w odnalezieniu się i uporządkowaniu treści, gdyż w każdym z nich znajdziemy porównanie osoby funkcjonującej i podejmującej decyzje pod wpływem lęku i tej bardziej zrównoważonej, która rozpoznaje swoje odczucia, akceptuje je a dzięki temu działa skuteczniej . Następnie dowiadujemy się które partie mózgu są odpowiedzialne za odczuwanie lęku oraz jak ćwiczyć, żeby lepiej radzić sobie z nim radzić. Należy przy tym pamiętać, że nasz wysiłek musi być systematyczny, żeby odniósł zamierzony skutek, bo mózg, tak jak mięśnie, lubi powtórki aby poczuć się silnym i reagować szybciej i skuteczniej.

 

 

Program, który poznajemy w książce, opiera się na rozwoju 10 podstawowych umiejętności.

W rozdziale o przezwyciężaniu lęku nastolatek dowiaduje się czym jest lęk i po co istnieje, jakie objawy z ciała go charakteryzują, jak uczyć  mózg odróżniania zagrożenia od fałszywego alarmu, a przede wszystkim faktu, że lęk bywa bardzo nieprzyjemny, ale nie niebezpieczny.

Kolejny dotyczy radzenia sobie z krytykowaniem siebie. Dzięki niemu możemy uczyć się rozumienia reakcji samokrytyki, obserwacji samokrytycznych myśli (bez reakcji) oraz przechodzenia w tryb wspierający.

Trening umiejętności pozostawania w bieżącej chwili skupia się na ćwiczeniach wspierających uważność. Z kolei umiejętność uwalniania się od bólu emocjonalnego pozwala na zrozumienie reaktywności mózgu w obliczu bólu fizycznego i psychicznego oraz radzenie sobie z katastroficznymi myślami, które się mogą pojawiać podczas ich odczuwania.

W rozdziale o odporności psychicznej mamy szansę dowiedzieć się czym jest rezyliencja oraz w jaki sposób ćwiczyć ją, aby kora przedczołowa skuteczniej kierowała nami w trudnych chwilach. Zmiana perspektywy służy temu, żeby częściej i więcej zauważać to, co jest pozytywne, a mniej skupiać się na fałszywych alarmach, w jaki sposób kwestionować przejawy negatywnego nastawienia, oraz poznawać ich wyzwalacze, dzięki czemu nastolatek będzie wiedzieć jakie sytuacje mogą powodować jego reakcje lękowe i w porę na nie zareagować.

Praca nad wyciszaniem silnych emocji służy „wyłączaniu” reakcji ciała migdałowatego „walcz / uciekaj / zamroź się” i „włączaniu” reakcji „odpoczywaj”, dzięki czemu do pracy angażowany jest parasympatyczny układ nerwowy. Odnajdziemy tu ćwiczenia z zakresu progresywnej relaksacji mięśni, świadomego oddechu oraz uważnego skanowania ciała i otoczenia.

Najdłuższy rozdział książki poświęcony jest umiejętności odkładania pracy na później, którą często możemy zauważyć podczas rozmów z nastolatkami. Wspólna analiza tej części omawianej pozycji pozwoli nie tylko na odnalezienie odpowiedzi na temat tego, co się dzieje w mózgu, a tym samym z uczuciami i myślami młodego człowieka podczas prokrastynacji, ale również proponuje konkretne kroki jakie przedsięwziąć w celu przejścia od unikania do działania. Opierają się one na pracy z myślami lękowymi, tworzenie listy celów, listy zadań, planu realizacji zadań i tworzenia do nich warunków. Odnajdziemy tu również powszechne blokady przed wykonaniem danego zadania oraz propozycje ćwiczeń na radzenie sobie z  nimi.

Końcówka książki skupia się na budowaniu umiejętności bycia pewnym siebie, a ostatni rozdział w piękny sposób podsumowuje książkę poprzez pokazanie rzeczywistości w osiąganiu postępów, mówi o tendencji mózgu do powracania do znanych sobie schematów postępowania oraz jak stworzyć plan podtrzymujący zmianę.

 

 

To, co bardzo podoba  mi się w książce, jednocześnie ją wyróżniając od innych pozycji, to wyłuszczanie celu każdego ćwiczenia, dzięki czemu nastolatek wprost dowiaduje się po co ćwiczy, a przez to zyskuje większe poczucie sensu swojego wysiłku. Dokładnie ten efekt wzmacniają ustępy poświęcone tłumaczeniu w jaki sposób dane ćwiczenia przeprogramowują mózg (dla mnie osobiście jest to gratka J). Wszystko to napisane w przystępnym dla młodzieży języku, co sprawia, że gdy sięgną po tę książkę, to istnieje spora szansa, aby w niej zostać. Myślę także, że można jej używać w zależności od potrzeb, studiując rozdziały w kolejności potrzebnej dla danej osoby, co nadaje pewną elastyczność w tworzeniu skutecznego planu wsparcia dla samego siebie.

 

Cieszy mnie, że już nastolatki mają szansę poznać zasady funkcjonowania mózgu i przekonać się, że ich zachowania nie są kierowane przypadkiem, a aktywnością ich rozwijającej się, pięknej, choć jeszcze chwilami nierozszyfrowanej, maszyny. Uważam, że lektura książki pomoże im radzić sobie z trudnymi odczuciami, a prowadzony w celu systematyzowania postępów dziennik będzie świadectwem pełnego zaangażowania na rzecz utrzymywania ich dobrostanu psychicznego.

Zapraszam was do skorzystania z ćwiczenia, które powstało na podstawie tej fantastycznej książki, możecie ją pobrać z linku poniżej:

Ćwiczenie o wartościach – KLIK!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Powrót na górę

Kontynuując przeglądanie strony, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookies. więcej informacji

Aby zapewnić Tobie najwyższy poziom realizacji usługi, opcje ciasteczek na tej stronie są ustawione na "zezwalaj na pliki cookies". Kontynuując przeglądanie strony bez zmiany ustawień lub klikając przycisk "Akceptuję" zgadzasz się na ich wykorzystanie.

Zamknij